در گردش گیتی/ رسد روزی/ به پایان هر غمی
برخلاف خیلی خانه‌های دیگر، خانه‌ی پدری من با موسیقی غریبه بود. نه فقط غریبه، که دشمن بود. هر وقت رادیو یا تلویزیون آهنگی پخش می‌کرد -به‌خصوص اگر کمی ریتم‌دار و نشاط‌آور بود- آقاجون صدا می‌زد: «رِنگش رو ببند.» و ما مجبور بودیم ببندیم. اما در سال‌های آخر نوجوانی، کم‌کم موسیقی به زندگی پنهانی من وارد شد. نمی‌دانم کامپیوتردار شدنم بیشتر در این ماجرا نقش داشت، یا رادیو پیام و رادیو فرهنگ گوش‌دادن‌های آخر شب، یا اولین واکمنی که از مشهد خریدم. اما به‌هرحال از پانزده‌شانزده‌سالگی موسیقی‌گوش‌دادن ِ پیوسته را شروع کردم؛ البته با کمی عذاب وجدان. به‌خاطر همین عذاب وجدان، اغلب نوارهای مجاز می‌خریدم تا خیالم راحت باشد که «گناه» ندارد. و از مهم‌ترین مجازهای آن‌سال‌ها «علیرضا افتخاری» بود.
شب‌ها و روزهای زیادی موقع خواب، واکمنم را می‌گذاشتم کنار بالشم و افتخاری گوش می‌دادم (بله، ما روزها هم می‌خوابیدیم. سنت فراموش‌شده‌ی این‌روزها، آن‌موقع یکی از مناسک غیرقابل اغماض خانه‌ی ما بود.) عادت داشتم همیشه نوارهایم را کامل گوش بدهم، اما معمولا دلم پیش یکی‌دوتا از تصنیف‌ها بیشتر گیر می‌کرد و تمام مدت منتظر بودم نوبت آنها شود. آلبوم «هنگامه»ی افتخاری یک تصنیف داشت به اسم «دل ِ شیدا» که خیلی دوستش داشتم. هم ملودی‌اش گوش‌نواز بود، هم شعرش لطیف بود، و هم خوب خوانده شده بود؛ به‌خصوص وقتی می‌خواند: «دست ِ غارت از چه رو/ آه ای لاله‌رو/ بر جانم گشوده‌ای؟/ از تو چه شد حاصلم/ همین کز دلم/ قرارم ربوده‌ای.»
دو سه روز پیش، رفیقی از دو اقیانوس آن‌طرف‌تر، لینک تصنیفی قدیمی را برایم فرستاد به اسم «لیلی منال» از «الهه.» تا گوشش دادم، حس کردم ملودی به گوشم آشناست و بلافاصله «ای وای من، ای وای من»های افتخاری توی گوشم زنگ زد. اول فکر کردم مال آلبوم افسانه‌ای «نیلوفرانه» است، اما وقتی سرچ کردم، فهمیدم که نه، «هنگامه» است. و رفتم به خاطرات ده‌پانزده سال قبل.
حالا این روزها دوباره دارم گوششان می‌دهم: هم الهه را و هم افتخاری را. هرچند، هنوز هم دلم بیشتر پی «دل ِ شیدا»ست. لابد بخش نوستالژی‌باز مغزم در این ماجرا نقش مهمی دارد، ولی فکر می‌کنم ترانه‌ی کم‌نظیر «ساعد باقری» هم در محبوب‌تر شدن نسخه‌ی افتخاری برایم تاثیر داشته.
امروز کمی بیشتر سرچ کردم و فهمیدم که در اصل، این یک ملودی ِ فولکلور ِ بابلی است و نسخه‌ی قدیمی را «جواد معروفی» تنظیم کرده.
لینک هر دو را می‌گذارم این پایین. اگر دوست داشتی به حال ِ من نزدیک‌تر شوی، اول افتخاری را گوش بده، و اگر سبک تاریخی را ترجیح می‌دادی، اول الهه را.
لیلی منال شعر از پرویز وکیلی، تنظیم از جواد معروفی، با صدای الهه
دل ِ شیدا شعر از ساعد باقری، تنظیم از حسن میرزاخانی، با صدای علیرضا افتخاری
